Terwijl ik op zoek ben naar de aanleiding voor de groepsfoto uit
mijn vorige post, begrijp ik opeens een losse notitie die ik tot nu toe niet heb kunnen plaatsen. Mijn moeder vertelde een keer hoe de kinderen uit haar klas,
inclusief zijzelf, uit volle borst met de meute mee riepen: ‘Leve Willemien, weg met de
socialisten!’ En dat terwijl de ouders van de meeste kinderen van OLS no.1
socialistisch stemden. Achteraf had ze de ironie daarvan pas ingezien.
Ik had geen idee waarom
die kinderen dat riepen. Nu wel. In 1923 was er namelijk ook een jubileum. Op 6 september 1923 zat Wilhelmina 25
jaar op de troon. Ter ere daarvan vonden van woensdagavond 29 augustus tot en
met zaterdag 1 september allerlei festiviteiten plaats, waaronder ‘volksspelen’
op de Kalkhaven. Schoolkinderen kregen bovendien een blijvende herinnering, op
kosten van de gemeente.
Wat zou die ‘blijvende herinnering’ geweest zijn? Een beker
misschien? Die kreeg ik namelijk als schoolkind in 1966, toen Beatrix met Claus
trouwde. Nee, blijkt uit de kranten, geen beker maar een portret, een wandbordje of een boekje, afhankelijk van de klas waarin je zat.
Hiermee is het ‘Leve Willemien’ verklaard, maar waarom moesten de socialisten weg? Die socialisten – en de communisten trouwens ook,
daar heb je opa Nieuwstad weer – waren tegen grote feesten. Brood en spelen waren immers
weinig verheffend voor het volk. Er zou maar openbare dronkenschap van komen en
het geld kon beter worden besteed dan aan festiviteiten ter ere van het
koningshuis. Daar waren ze trouwens óók tegen.
Mijn opa Nieuwstad stelde voor de werklozen een extra uitkering van f 8,- te geven in plaats van f 1000,- subsidie te verlenen aan de 'Oranjevereeniging'. Tevergeefs natuurlijk. Want de bevolking van de stad liet zich dit feestje niet graag ontgaan. Een tapverbod – waar het Nationaal Drankweercomité nog bij de overheid
op had aangedrongen – kwam er ook niet. Maar de socialisten zijn gebleven, net
als Willemien.
