Een gooi naar de macht

Toen Arnold een jaar of twaalf, dertien was, maakte zijn vader Rienus Nieuwstad – mijn opa – zichzelf steeds onmogelijker in de gemeenteraad. In juni 1926 krijgt Rienus een motie van afkeuring aan zijn broek omdat hij onvoldoende hard kan maken dat het Burgerlijk Armbestuur sommige mensen ‘ploertig’ behandelt, wat hij eerder in de raad heeft beweerd en wat slecht valt bij de verantwoordelijke wethouder, Mortier. Bovendien ontstaat er frictie tussen hem en raadslid Swaters van de SDAP.

Buiten de Waterpoort, op het ‘eerste’ strand aan de Merwede. Rechts Rienus, tussen de kinderen drie blonde krullenbollen: zijn zoons Arnold, Jan en Cor. De foto moet ongeveer van 1920 zijn. 

Tijdens de zitting van 29 oktober 1926 escaleert het. Na een eerdere schorsing  vanwege het gedrag van raadslid Nieuwstad toont Swaters tijdens de rondvraag aan dat Nieuwstad hem onterecht van draaierij heeft beschuldigd. Mijn opa wil Swaters van repliek dienen, maar burgemeester Gaarlandt stelt vast dat hij zijn kans heeft gehad en sluit de vergadering. Dan slaan bij Rienus de stoppen door: hij noemt de burgemeester ‘fielt’ en gooit een glas water naar zijn hoofd. Hij mist; de scherven belanden op de vergadertafel.

Dit incident is niet genotuleerd – de vergadering was immers gesloten -, maar in de Gorcumse kranten wordt het breed uitgemeten. De burgemeester neemt raadslid Nieuwstad apart en haalt de inspecteur van politie erbij. Na een driegesprek achter gesloten deuren biedt mijn opa de in de zaal nog aanwezige raadsleden (en het publiek) zijn excuses aan. Kort daarop, op 12 november 1926, bedankt M.G. Nieuwstad ‘door persoonlijke redenen gedwongen’ voor het raadslidmaatschap.

Mijn moeder vond haar schoonvader 'een lastige vent'. Burgemeester Gaarlandt moet dat roerend met haar eens geweest zijn. Rienus sr. had beslist een kort lontje en tact was niet zijn sterkste kant. Maar uit brieven die ik van Rienus (de zoon van Jan) en Thea (dochter van Rinus jr.) kreeg, komt hij ook naar voren als een liefhebbend echtgenoot en vader.