Krasnapolsky

Arnold, de oudste broer van mijn vader, was eerder in 1940 getrouwd, waarschijnlijk in april, met Maria Cornelia Viezee (voor mij ‘tante Rie’), geboren op 10 november 1919 in Amsterdam. Ik geloof dat ik haar één keer heb gezien. Ze was lang, herinner ik me. Arnold jr. mailde me dat ze elkaar hebben ontmoet bij een toneelvoorstelling van Shell, waar Arnold aan meedeed. Ries zus had verkering met iemand van Shell. Rie zelf kort daarna dus ook. Een van de verhalen van mijn moeder gaat over hun huwelijk.

De ouders van Rie, met name haar vader, hadden vooraf grote verhalen over hoe geweldig het bruiloftsfeest wel niet zou zijn. Het zou gevierd worden in ‘Krasnapolsky’ (met rollende r) met een verrukkelijk diner. Mijn moeder ging er samen met haar toekomstige schoonmoeder, die erg van lekker eten hield, naartoe. Uiteindelijk zaten ze tweehoog achter in het huis van de ouders van Rie achter een koude bietensalade. Niks wintertuin.

de wintertuin van Krasnapolsky

Arnold wordt in 1934, als hij een jaar of twintig is, uitgeschreven uit Gorcum. Hij vertrekt volgens de gezinskaart naar Dordrecht. Maar volgens zijn zoon Arnold jr. is hij al toen hij een jaar of twaalf was in huis gegaan bij de familie Plantinga in Dordt. Oom Plantinga werkte daar bij Lips en tante Annigje en hij hadden zelf geen kinderen. Volgens Rienus jr., de zoon van Jan, was Arnold het enfant terrible van de familie. Maar was hij dat dan al op zijn twaalfde? Volgens Arnold jr., de zoon van Arnold, had het gezin Nieuwstad het slecht in die tijd. Ook dat is niet heel waarschijnlijk: ze lieten in 1925 tenslotte een eigen huis bouwen.  

Is Arnold echt al zo vroeg uit huis gegaan en heeft hij dan in Dordrecht op de middelbare school gezeten? Het digitale krantenarchief van Gorcum laat zien dat Arnold in 1926 wordt toegelaten tot de HBS en in 1929 tot de tweede klas van de Rijkskweekschool. In 1932 haalt hij zijn diploma. Daarna gaat hij eindelijk doen wat hij waarschijnlijk zelf graag wil: iets scheikundigs. In april 1934 melden de Gorcumse kranten dat hij geslaagd is voor het eerste deel van het 'Analystexamen van de Nederlandsche Chemische Vereeniging'. Arnold blijft dus al die jaren gewoon in Gorcum, bij zijn ouders.

Ik ga zelf in Dordrecht de gezinskaart van de familie Plantinga maar eens bekijken en zie al snel waardoor alle verwarring is ontstaan: de familie Plantinga verhuist in april 1926 van de Krispijnseweg naar de Bosboom Toussaintstraat. En die verhuisdatum is genoteerd op de regel met Arnolds gegevens. Op diezelfde regel staat ook dat Arnold in mei 1934 bij zijn oom en tante kwam wonen. Hij werd 'volontair analyst' bij de Stikstoffabriek. Na wat blijkbaar gewoon een stage van ruim drie maanden was, vertrekt hij eind augustus 1934 naar Amsterdam, waar hij in het Shell laboratorium gaat werken.

Jan Ran, de vader van Door



Thuis was hij in elk geval voor die tijd de aanstichter van meerdere ongelukken met vuurwerk. De vader van Door was vuurwerkmaker en Arnold, die kennelijk al vroeg belangstelling had voor chemie, schijnt de hand gelegd te hebben op enkele 'familierecepten'. Volgens Rienus jr., de zoon van Jan, maakten Arnold en Jan een keer een 'zon'. Arnold was van het kruit en Jan van het mechaniek. De zon draaide prima. Maar wel de verkeerde kant op, zodat de moer waarmee de zon aan het hek van de joodse begraafplaats - naast huize Nieuwstad - was bevestigd, los raakte, waarna het ding middenin  het zojuist passerende fanfarekorps 'De Bazuin' terecht kwam. De tubaspeler sprong van de schrik in de sloot.